‘Over de jaren heb ik geleerd dat ik op mijn best tennis als ik de tijd heb gehad om mij zo goed als mogelijk op een toernooi voor te bereiden.’
- Toptennisser Andy Murray
Als je succesvol en stressvrij examen wilt doe of een toets of tentamen wilt maken, dan is een goede voorbereiding op het examen niet het halve, maar eerder het hele werk. Het gezegde luidt niet voor niets: ‘Als je faalt je voor te breiden, bereid je je voor om te falen.’
Een keizer uit het verre oosten vroeg zijn hofschilder een tekening van een vis te maken. Dagen en weken verstreken. De keizer stuurde een boodschapper naar het atelier van de schilder om te zien hoe het ermee stond. De boodschapper keerde terug met de mededeling dat de tekening nog niet klaar was. Toen er een jaar was verstreken, kon de keizer zijn geduld niet langer bedwingen en ging persoonlijk poolshoogte nemen. De schilder zat rustig in zijn atelier, blijkbaar geheel op zijn gemak. De keizer werd woedend. “Waar is mijn tekening?” riep hij. Daarop pakte de schilder een groot vel papier, verf en penselen. Binnen twee minuten schilderde hij een prachtige voorstelling van een schitterende vis die sierlijk in het water kronkelde. De keizer vroeg waarom hij zo lang moest wachten als het zo eenvoudig is. Daarop opende de schilder een kast waarin duizenden tekeningen van vissen naar buiten puilden.
Moraal van het verhaal: het bereiken van meesterschap en succes of leveren van een uitmuntende prestatie, in welke discipline dan ook, is meestal niet het resultaat van aangeboren talent, short-cuts, slimmigheden of van geluk, maar vooral van bloed, zweet en tranen en dus van hard werken en veel oefenen. Dit geldt ook voor examen doen en het maken van tentamens, toetsen, spreekbeurten enzovoort.
Wat kan een goede voorbereiding je opleveren?
Voor sommige lezers kan deze boodschap - bereid je zo goed als mogelijk inhoudelijk voor - misschien even schrikken zijn. Deze mensen zijn misschien op zoek naar snellere of gemakkelijkere manieren om de klus te klaren. Toch loont het ook voor deze groep van minder gemotiveerde ‘examenatleten’ om zich te verder verdiepen in wat een goede voorbereiding je op zou kunnen leveren.
Volgens vele wetenschappelijke studies is beste wat je kunt doen om op een examen optimaal te scoren je zo goed mogelijk inhoudelijk voor te bereiden. Van alle factoren die het eindresultaat beïnvloeden, blijkt de inhoudelijke voorbereiding veruit de belangrijkste te zijn. Dit is natuurlijk niet verwonderlijk, want je wordt op je beheersing van de examenstof en vaardigheden getoetst.
Het is tevens zaak om tijdig met je inhoudelijke voorbereiding te beginnen. Mensen die zich op het laatste moment op een examen voorbereiden laten in de regel minder goede resultaten zien dan degenen die ruim op tijd beginnen. De informatie en vaardigheden die je opdoet en jezelf aanleert moet de tijd krijgen om goed verankerd te raken in je brein. Dit is minder goed mogelijk als je pas op het laatste moment begint met je voorbereiding.
Het advies om je goed en tijdig voor te bereiden gaat ook op voor 'examenatleten' die heel intelligent zijn, veel aanleg hebben en erg gemakkelijk leren. Volgens onderzoekers ontkomen ook zij er niet aan om hun voorbereiding serieus te nemen als ze op een examen een goed resultaat willen neerzetten.
Een krachtig medicijn tegen spanning, zenuwen en stress
Een bijkomend voordeel van een goede voorbereiding is dat dit werkt als het krachtigste medicijn tegen examenstress. Het geeft je zelfvertrouwen een boost en vermindert de kans op het ontstaan van zenuwen, zorgen en stress. En als de examenzenuwen toch toeslaan zullen deze waarschijnlijk minder hevig zijn. Als je examenstress wilt voorkomen is het advies tevens om ruim op tijd met je voorbereiding te beginnen. Mensen die zich op het laatste moment op een examen voorbereiden laten in de regel minder goede resultaten zien dan degenen die ruim op tijd beginnen.
Wanneer je op tijd begint met je voorbereiding voel je minder onder druk gezet en heb je meer tijd en ruimte om tegenvallers en vertragingen op te vangen. Ook heeft je brein tijd nodig om de opgedane informatie en vaardigheden goed te verwerken en verankeren. Als je pas op het laatste moment begint met je voorbereiding geef je daar minder de mogelijkheid toe. Kortom, sla meerdere vliegen in één klap door ruim op tijd met je voorbereiding op het examen te beginnen en zo goed als mogelijk de examenstof en vaardigheden te gaan beheersen.
Tip! Gebruik de tips uit de artikelen met studietips in de Examenatleet app om tijdens je voorbereiding slimmer te kunnen werken en in minder tijd, meer en beter werk gedaan te krijgen.
Op een goede voobereiding kun je verder bouwen
Een goede voorbereiding op een examen kan niet alleen leiden tot een goed resultaat, maar ook tot waardevolle lange termijn voordelen. Je vergroot de kans dat je na afloop van het examen geen herexamens of een jaar of studie over hoeft te doen. Dit bespaart je niet alleen tijd en energie, maar soms ook een flinke zak geld. Bovendien zal de examenstof beter blijven hangen en beklijven, waardoor toekomstige vakken en opleidingen je gemakkelijker afgaan. Op een goede voorbereiding kun je verder bouwen en op een slechte of magere voorbereiding meestal minder of niet.
Tot slot kan het geen kwaad om je te realiseren dat je nooit helemaal zeker weet wat een geslaagd examen of een iets hoger cijfer op een examen voor jou kan betekenen. Misschien opent dit wel de deur voor een toffe stage, een goedbetaalde bijbaan of geeft het je net dat extra extraatje bij een sollicitatie?
Soms kan je de kantjes er wel van aflopen….
Wees gerust! Je hoeft niet altijd alles uit de kast te halen. Wij van de Examenatleet hebben ook meerdere examens en tentamens weten te behalen met een minimale voorbereiding of door gebruik te maken van slimmigheden, trucjes en short cuts. Soms kan je niet anders. Bijvoorbeeld als je in tijdnood bent of bij noodgevallen. Ook zijn er examens die je simpelweg moet aftikken en waar je verder weinig of niets meer mee gaat of wilt doen. Dan kan het een optie zijn om puur resultaatgericht te werk te gaan en je minimaal in te spannen.
Bereid je niet alleen inhoudelijk voor, maar ook fysiek, mentaal en emotioneel!
Met een goede inhoudelijk voorbereiding kom je ver als je examen gaat doen, maar het is niet altijd genoeg. Als je optimaal wilt presteren, dan komt daar meestal meer bij kijken dan alleen het goed beheersen van een discipline, vak of vaardigheid. Als je examen doet word je immers ook getest op je stressbestendigheid, je focus- en concentratievaardigheden, je mentale kracht, je zelfdiscipline en je veerkracht en doorzettingsvermogen. Het helpt bovendien enorm als je ook over goede planning, studie en organisatievaardigheden beschikt en je op de examendag uitgerust en fit voelt. Vandaar dat je in de Examenatleet app en op deze website ook tips kunnen vinden over hoe je jezelf mentaal, emotioneel, fysiek en qua studievaardigheden kunt verbeteren.
‘Succes is geen toeval. Het komt voort uit hard werken, doorzettingsvermogen, leren, studeren, opofferingen en vooral liefde voor wat je doet.’
– Pele (Eén van de beste voetballers allertijden)
Doe examen als een topsporter!
Als je binnenkort een examen gaat maken is je opdracht eigenlijk simpel: doe alles wat binnen je mogelijkheden ligt om het examen zo goed mogelijk te maken, zonder daar een te hoge prijs voor te betalen. Een te hoge prijs betalen betekent het jezelf onnodig onder hoge druk zetten in de examentijd, over je eigen grenzen gaan en/of minder goed voor jezelf zorgen.
Om deze missie te volbrengen, is het noodzakelijk om (1) je beheersing van de examenstof en vaardigheden vanaf nu tot aan de examendag zoveel mogelijk te verbeteren. (2) Er alles aan te doen om tijdens het examen het maximale uit jezelf te halen. Als je na afloop van het examen kunt zeggen dat je in deze missie geslaagd bent is het examen ongeacht het examenresultaat een succes en kun je trots zijn op jezelf. Zelfs als je niet slaagt voor het examen of als je cijfer of beoordeling in vergelijking met de norm of anderen laag is.
Ofwel, focus niet te veel op wat je hoopt, verlangt of wat goed klinkt, maar ga simpelweg aan de slag om jezelf vanaf waar je nu staat zo goed als je kunt te verbeteren. Als je dat doet kun je jezelf altijd recht in de ogen kijken, ben je realistisch, ervaar je minder last van examenstress en heb je de beste kans om goed te scoren. Bovendien benader je het examen dan zoals een topatleet of professional het ook zou doen. Zij weten dat succes meestal niet voortkomt uit toevalstreffers, sjoemelen of een alles-of-niets poging, maar vooral uit het stap voor stap te werk gaan, steeds zo goed als mogelijk doen wat je doet en daarbij tegelijk ook goed voor jezelf te zorgen.
